Tsjechie.nl - Theo en Thea

Graag laat ik mijn gasten zelf ontdekken. Natuurlijk lever ik graag de ingrediënten om het ontdekken mogelijk te maken. Hier in Kutna Hora is een ruime keuze aan restaurants en terrasjes en inmiddels zijn de menukaarten allang  in het Engels en Duits vertaald. Want de Tsjechische taal is en blijft voor de meeste vakantiegangers een abracadabra.

Ik vergelijk het meestal met het oude tv-programma Cijfers en Letters. Een keuze uit klinkers en medeklinkers waar je dan een zolang mogelijk woord van moest maken. Het zou in het Tsjechisch vaak niet nodig zijn, omdat het dan al gauw een woord is. Neem bijvoorbeeld de combinatie Zmrzlina. Maak hier maar een woord van. In het Tsjechisch staat er dus al ijs.  Ook over de uitspraak kun je je tong breken zoals dat heet. Beter is het misschien om eerst een paar alcoholische versnaperingen te nuttigen. Want met een ietsje dubbele tong komt het er voor de Tsjechen aardig verstaanbaar uit. Voor mij dus niet verwonderlijk dat de ijscokraam zich hier in Kutna Hora naast de kroeg bevind.

Dan heb je nog het Tsjechische ‘ja’ wat weer ‘ik’ betekent in het Nederlands. En wil je dus ‘ja’ zeggen is dat weer ‘ano’. Wanneer je in het restaurant om een stoel, stuhl, vraagt. Sta dan niet raar te kijken dat je een tafel krijgt. Een Hollandse stoel is weer ‘zidle’ in het Tsjechisch. Op de menukaart kom je regelmatig zebra tegen. Hetgeen weer spareribs is in het Nederlands. In dit geval begrijp ik de strepen van de zebra wel. Maar of dit ook de oorspronkelijke denkwijze is betwijfel ik.

Maar ja wat wil je ook als je een taal hebt met zeven naamvallen. Mannelijk en vrouwelijk. En ook nog eens mannelijk levend en niet levend. Ga er maar aan staan. Wanneer je hier Theo heet zeg je gewoon hallo Theo. Maar wil je Theo roepen. Bijv. Theo kom hier. Dan is het gebiedende wijs en veranderd de O in een A. En is het dus Thea kom hier. Terwijl het naar mijn weten nog steeds Theo is.

Maar alle gekheid nu op een stokje. Ik geef niet op en praat er ondertussen aardig op los in het Tsjechisch. Grammaticaal valt er een hoop te verbeteren. Maar we vorderen gestaag.

Mijn ouders nu allebei 89 jaar komen nog geregeld hier. Ze praten zo gezegd geen woord over de grens. Maar daar liggen ze niet wakker van. En het is werkelijk onvoorstelbaar wat ze allemaal voor elkaar krijgen door alleen maar Nederlands te praten. Er ook nog vanuit gaande dat iedereen dat natuurlijk vanzelfsprekend begrijpt.

Nu bijna twee jaar geleden waren ze hier ook. Netjes door een van mijn gasten meegenomen. Bij aankomst komt moeders tot de conclusie dat haar nachtjapon de hele reis naar Kutna Hora niet heeft meegemaakt. Ik geef hun duizend Tsjechische kronen mee en goed gemutst gaan ze op weg. In de winkel wordt de verkoopster gelijk aangeschoten en wordt er gevraagd om een nachtjapon. Zoals verwacht komt de boodschap niet over. Maar moeders veertig jaar lange amateurtoneelervaring is niet voor een gat te vangen. Twee handen gaan tegen elkaar en worden tegen het hoofd gehouden en een slapende pose wordt aangehouden. Daarbij wordt de blouse aangeraakt en denkbeeldig verlengd tot over de knie.

De verkoopster begrijpt het en loopt lachend weg om even later met een roze nachtjapon terug te komen. Nee geen roze maar een blauwe wil ik graag hebben zegt mijn moeder. Het eerste blauw gekleurde kledingstuk wordt aangeraakt. De blauwe nachtjapon wordt gehaald. De prijs is prima en trots komen ze weer terug met het gekochte en wordt het verhaal verteld van de aardige verkoopster die alles zo goed verstond.

Zo zie je maar dat taal niets anders is dan communicatie. Bestel gewoon in een restaurant wat degene eet die een tafel verderop zit. Of neem de gok en laat je verrassen. Want een buil zul je je hier in Tsjechië qua prijs nog steeds niet vallen. En valt het tegen dan heb je altijd iets om later weer te vertellen.